INSTRUKCJA postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia w związku z narażeniem ludności na ponadnormatywne stężenia zanieczyszczenia powietrza

postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia w związku z narażeniem ludności na ponadnormatywne stężenia zanieczyszczenia powietrza

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031 z pozn. zm.) określa się 3 poziomy zagrożenia:

1. Poziom 1 (żółty) – ryzyko przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub docelowych;

2. Poziom 2 (pomarańczowy) - wartość progowa informowania społeczeństwa o ryzyku wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego dla pyłu PM10 w okresie uśredniania wyników pomiarów wynoszącym 24h;

3. Poziom 3 (czerwony) - wartość przekroczenia poziomu alarmowego w okresie uśredniania wyników pomiarów wynoszącym 24h.

Dopuszczalny poziom stężenia pyłu zawieszonego PM10 oraz częstotliwość wyróżnioną ze względu na ochronę zdrowia ludzi jego wartość okresie uśredniania wyników pomiarów w roku kalendarzowym wynosi 40 μ/m³ natomiast w okresie uśredniania 6 wyników pomiarów wynoszącym 24h jego wartość wynosi 50 μ/m³ i może być przekroczony 35 razy.

Zgodnie z Uchwałą nr XLVI/1544/14 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony powietrza dla województwa dolnośląskiego (Dz. U. Z 2014 r. poz. 985) gmina powinna podjąć działania informowania w momencie przekroczenia poziomu lub ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego zanieczyszczeń w powietrzu (w przypadku Gminy Bielawa dotyczy to pyłu zawieszonego PM10).

POZIOM I (informacyjny i edukacyjny)

Powiadamianie o wystąpieniu przekroczenia.

Po otrzymaniu z PCZK Powiadomienia o POZIOMIE I (e-mailowo) Urząd Miejski zamieszcza taką informację na swojej stronie internetowej www.um.bielawa.pl w zakładce „JAKOŚĆ POWIETRZA”. Odpowiedzialne za koordynowanie tych informacji jest Stanowisko ds. Obrony Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego.

POZIOM II (informacyjny i operacyjny)

Ostrzeżenie.

Po otrzymaniu z PCZK Powiadomienia o POZIOMIE II (e-mailowo) Urząd Miejski zamieszcza taką informację na swojej stronie internetowej www.um.bielawa.pl w zakładce „JAKOŚĆ POWIETRZA”. Ponadto gmina informuje placówki opiekuńcze i placówki oświaty. W czasie trwania ogłoszonego POZIOMU II ostrzeżenia dyrektorzy placówek oświatowych mają obowiązek:

1. Przekazać informacje podopiecznym lub ich rodzicom;

2. Przekazać informacje pisemną (opcjonalnie w formie graficznej) na tablicach ogłoszeniowych placówki;

3. Zastosować środki zapobiegające narażeniu podopiecznych na negatywne skutki złej jakości powietrza np. ograniczenie aktywności fizycznej na otwartej przestrzeni, gier zespołowych, zaniechania spacerów przez zorganizowane grupy, wycieczek pieszych.

Informacje przekazuje pracownik ds. Obrony Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego w formie e-mailowej do wskazanych podmiotów, których listę zawiera załącznik nr 2.

POZIOM II ogłasza się na 24 godziny, co wynika z powiadamiania PCZK. Podejmowane środki operacyjne przez gminę dla POZIOMU II, to w szczególności:

1. Intensywne kontrole instalacji spalania paliw stałych pod kątem spalania odpadów oraz realizacji zapisów uchwały antysmogowej;

2. Kontrole w zakresie zakazu spalania pozostałości roślinnych na powierzchni ziemi,

3. Zalecenie ograniczenia stosowania kominków,

4. Zalecenie korzystania z komunikacji zbiorowej zamiast indywidualnej.

Wskaźniki monitorowania dla gminy dla POZIOMU II, to:

Ilość przeprowadzonych kontroli spalania paliw, odpadów i pozostałości roślinnych w trakcie trwania POZIOMU II. Straż Miejska Bielawy po otrzymaniu informacji dotyczącej Poziomu II prowadzi kontrole gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów i paliw zakazanych do stosowania w „uchwałach antysmogowych”, a następnie przekazuje w terminie 5 dni do pracownika ds. Obrony Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego kopie protokołów z kontroli. Minimalna ilość przeprowadzonych kontroli w trakcie trwania Poziomu II: 5 na dzień.

POZIOM III (operacyjny, informacyjny, nakazowo/zakazowy)

Alarm smogowy

Po otrzymaniu z PCZK Powiadomienia o POZIOMIE III (e-mailowo) gmina zamieszcza taką informację na swojej stronie internetowej www.um.bielawa.pl w zakładce „JAKOŚĆ POWIETRZA”. Ponadto gmina informuje placówki opiekuńcze i placówki oświaty. Informacje przekazuje pracownik ds. Obrony Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego w formie e-mailowej do wskazanych podmiotów, których listę zawiera załącznik nr 2. POZIOM III ogłasza się na 24 godziny. Podejmowane środki operacyjne przez gminę dla POZIOMU III, to w szczególności:

1. Intensywne kontrole instalacji spalania paliw stałych w zakresie spalania odpadów oraz przestrzegania zapisów uchwały antysmogowej;

2. Wzmożone kontrole w zakresie zakazu spalania pozostałości roślinnych na powierzchni ziemi;

3. Zalecenie ograniczenia palenia w kominkach, dotyczy również mieszkańców, którzy mają inne rodzaje ogrzewania niż kominek;

4. Zalecenia korzystania z komunikacji zbiorowej zamiast indywidualnej.

Wskaźniki monitorowania dla gminy dla POZIOMU III, to:

• Ilość przeprowadzonych kontroli spalania paliw, odpadów i pozostałości roślinnych w trakcie trwania POZIOMU III;

• Spełnienie obowiązku przekazywania informacji - wersja elektroniczna lub papierowa;

• Rodzaj wprowadzonych ograniczeń na terenie gminy Straż Miejska Bielawy po otrzymaniu informacji dotyczącej Poziomu III prowadzi kontrole gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów i paliw zakazanych do stosowania w „uchwałach antysmogowych”, a następnie przekazuje w terminie 5 dni do pracownika ds. Obrony Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego kopie protokołów z kontroli. Minimalna ilość przeprowadzonych kontroli w trakcie trwania Poziomu III: 10 na dzień.

•  

Wrażliwe grupy społeczeństwa (narażone na ryzyko).

1. Dzieci i młodzież poniżej 25 roku życia, a także kobiety w ciąży – szczególnie narażone na szkodliwe działanie podwyższonych stężeń zanieczyszczeń, gdyż dzieci i młodzież spędzają na powietrzu więcej czasu niż osoby dorosłe. Organizm dziecka będąc w fazie wzrostu i ogólnego rozwoju jest szczególnie podatny na pojawianie się zaburzeń zdrowotnych, ponieważ w tej fazie rozwoju najbardziej rozwija się ich odporność i system oddechowy. Dotyczy to szczególnie kobiet w ciąży, dla których narażenie na złą jakość powietrza wpływa na rozwój płodowy dziecka. Wśród skutków zdrowotnych można wymienić alergie, długotrwały napadowy kaszel, zapalenie oskrzeli, stany zapalne dróg oddechowych, przewlekłe stany zapalne dróg oddechowych oraz astmę;

2. Osoby starsze i w podeszłym wieku – wrażliwość osobnicza w tej grupie wynika z ogólnego osłabienia organizmu związanego z procesem starzenia się, co w konsekwencji powoduje osłabienie układu odpornościowego, a to z kolei bezpośrednio wpływa na zwiększone ryzyko zachorowania oraz zwężenie naczyń krwionośnych, które prowadzi niejednokrotnie do powstawania zakrzepów;

3. Osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego – pył zawieszony PM10 działa drażniąco na śluzówki dróg oddechowych, po przedostaniu się do płuc niszczy ich komórki, co powoduje przedostawanie się płynów do tkanki płucnej. Szczególnie narażone na szkodliwe działanie pyłu przy odpowiednich stężeniach są osoby z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, w szczególności osoby chore na astmę. Możliwość wystąpienia ataków astmy obserwuje się przy wysokich stężeniach pyłu zawieszonego PM10, który zawiera substancje drażniące;

4. Osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu krwionośnego – bardzo drobny pył zawieszony ma zdolność wnikania w płucach do naczyń krwionośnych, w wyniku czego uszkadza je, powodując zaostrzenie chorób układu krwionośnego, w tym również powstawanie zakrzepów;

5. Osoby palące papierosy i bierni palacze – wdychanie dymu papierosowego znacznie osłabia błony śluzowe dróg oddechowych, co ułatwia przenikanie zanieczyszczeń z wdychanego powietrza do tkanek organizmu zwiększając ryzyko zawału serca, udaru mózgu lub może zainicjować proces nowotworowy w wyniku wnikania substancji toksycznych niesionych na pyle PM10;

6. Osoby zawodowo narażone na działanie pyłów i innych zanieczyszczeń – długotrwała ekspozycja w powietrzu pyłu PM10 bezpośrednio wpływa na wzrost stężenia, co powoduje wzrost narażenia na szkodliwe działanie poprzez wnikanie do układu oddechowego, krwionośnego.

Opracowała:

Monika Stadler

Stanowisko ds. Obrony Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego

Urząd Miejski w Bielawie

Załącznik nr 1

Poziomy zagrożenia

Załącznik nr 2

Lista podmiotów powiadamiana w przypadku informacji o przekroczeniu poziomu pyłu zawieszonego PM10 w stacji pomiarowej w Dzierżoniowie